โคฮากุ
โคฮากุ (Kohaku) มีประโยค อมตะของวงการปลาคาร์ฟกล่าวไว้ว่า “Keeping Nishikigoi begin with kohahu and end with kohaku” ผู้ที่นิยมชมชอบเลี้ยงปลาคาร์ฟ มักจะเริ่มต้นการเลี้ยงหรือชื่นชมด้วย ปลาคาร์ฟสายพันธุ์ โคฮากุ และจบที่ โคฮากุ ประโยคดังกล่าวสามารถยืนยัน ความงามอันเป็นอมตะของปลาสายพันธุ์นี้ได้ดีที่สุด จึงไม่แปลกที่ปลาสายพันธุ์นี้จะมีชื่อเรียกเฉพาะลักษณะของลวดลายบนตัวปลา (Patterns) ตลอดจนมีหลักเกณฑ์ในการตัดสิน ความสวยงามของปลาแต่ละตัวมากที่สุด นอกไปจากนี้หลักเกณฑ์ดังกล่าวยังสามารถใช้ขยายผลไปเป็นพื้นฐานในการพิจารณาความสวยงามของปลาสายพันธุ์อื่นได้อีกด้วย
โคฮากุ คือ พื้นฐานเรื่องแพทเทิร์น ในปลาสายพันธุ์ต่างๆที่มีสีแดง การพิจารณาเปรียบเทียบความสวยงาม มักใช้แพทเทิร์นของโคฮากุเป็นพื้นฐาน การศึกษาเรื่องปลา โคฮากุ ต้องศึกษาถึง แพทเทิร์นในอุดมคติด้วย
สีขาว พื้นสีขาวของปลา ในทุกสายพันธุ์ ภาษาญี่ปุ่นเรียก Shiroji (ชิโรจิ) เมื่อเราพูดถึงพื้นสีขาว เราต้องให้ความสำคัญกับสีขาวมากพอกับสีอื่นๆ เช่น แดง หรือ ดำ ไม่ใช่แค่คิดว่าพื้น ไม่สำคัญเท่าสีอื่น ปลาตัวนี้มีพื้นสีขาว เหมือน หิมะ คือสีที่เป็นคุณลักษณะที่ โคฮากุ ควรมี
ฟุคุริน คือ ผิวหนังของปลา ทีทำให้เกิดรูปแบบของตาข่ายอันสวยงามรอบๆ เกล็ดในปลาบางตัวที่โตเต็มวัย เมื่อเราเลี้ยงปลาให้ใหญ๋ขึ้นเรื่อยๆ ความสวยงามของมันก็จะเพิ่มขึ้น สิ่งหนึ่งของเป้าหมายที่ท้าทายในการเลี้ยงปลา คือ การเลี้ยงพวกมันให้ใหญ่ที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และให้สวยเต็มศักยภาพ
Odome (โอโดเหมะ)
ในปลาสายพันธ์โคฮากุ แพทเทิร์นสีแดง(Hi) ควรสิ้นสุดในพื้นที่ส่วนของหาง เส้นระหว่างแดงและขาว เรียกว่า โอโดเหมะ แพทเทิร์นสีแดงในส่วนหาง เรียก โอโดเหมะ ฮิ (Odome Hi) การมีโอโดเหมะที่สวยงาม สามารถเปลี่ยนแปลงมูลค่าของปลาได้เลยทีเดียว ดังรูปที่แสดง ถือว่าเป็น Odome Hi ที่สวยงามในอุดมคติ ได้เลย การมีลักษณะที่ดีเช่นนี้ ทำให้เป็นปลาที่มีชื่อเสียงมากตัวหนึ่ง จงจำไว้ว่า การเปิดข้อหางที่ดีและสวยงาม(ขอบคมด้วย) เป็นเรื่องสำคัญมากๆเรื่องหนึ่งในการคัดเลือกปลาให้เกิดความน่าพอใจสูงสุด โดยความสำคัญของโอโดเหมะ เป็นพื้นฐานในการพิจารณาปลาเกือบทุกสายพันธุ์ด้วยเช่นกัน
Hi (ฮิ) สีแดงของโคฮากุ เรียกเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า ฮิ
แพทเทิร์นเรียกเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า ฮิ โมโย (Hi – moyo) ในปลาโคฮากุ สีแดงที่หนา คือ แดงที่ดีกว่า แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ถ้าแดงมากๆ แดงจนดำ ไม่ได้แปลว่าเป็นแดงที่หนา แถมไม่เป็นที่ต้องการอีกด้วย แดงของปลาในรูป คือ แดงในอุดมคติ
สีแดงของปลาจะอ่อนเมื่ออายุยังน้อย และจะค่อยๆพัฒนาให้หนาและดีขึ้นไปเรื่อยๆเมื่อโตขึ้น ความเข้มของสีแดง ขึ้นอยู่กับ จำนวนของเม็ดสี (carotene) ที่ปลาดูดซึมได้จากอาหาร เพราะฉะนั้น เราควรให้อาหารเร่งสีบ้าง เพื่อเพิ่มความหนาให้แก่สีแดง ในขณะเดียวกัน สิ่งที่สำคัญอย่างหนึ่งในแพทเทิร์นสีแดงก็คือ การที่แพทเทิร์นห่อลงเลยเส้นข้างลำตัวของปลา หรือที่เรียกว่า มากิ (Maki)
สีแดงที่ตาของปลา และหัวของปลาก็มีความสำคัญเหมือนกับหน้าของคน สีแดงที่หัวของปลา เรียก Toh Hi ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมากๆเพราะ เป็นส่วนที่แสดงถึงลักษณะของปลาให้เห็นอย่างชัดแจ้ง ในอุดมคติ จำนวนของสีแดงที่หัวต้องบาลานซ์กับสีแดงที่หาง หรือ โอโดเหมะฮิ
การมีสีแดงที่บาลานซ์ ก็ทำให้รู้สึกได้ถึงความสวยงาม แม้กระทั่งคนที่ไม่เคยศึกษาเรื่องปลาคาร์ฟมาก่อนก็รู้สึกได้ ว่า เปิดหัว เปิดข้อหาง สวยกว่าหน้าปิด แดงติดหาง แม้จะไม่รู้ว่าทำไมเลยก็ตาม
มาตรฐานในการพิจารณาปลาสายพันธุ์นี้ โดยเบื้องต้นมีดังนี้
สีขาว ที่เป็นสีพื้นต้องขาวบริสุทธิ์ หรือขาวหิมะ
สีแดงบนตัวปลา (Hi) จะต้องแดงสดหรือแดงเลือดนก แต่บางสายพันธ์เช่นฟาร์ม Sakai อาจจะมีออกโทนส้มเข้มๆ ยังถือว่าอยู่ในหลักเกณฑ์ของสีแดง สีแดงต้องหนาและแน่น ถ้าสีแดงถึงจะสดแต่ดูบางอาจจะมีปัญหาสีซีดจางภายหลัง ช่วงที่ปลาตัวโตขึ้น ขอบของสีแดงต้องชัดและคม ไม่ควรมีขอบแดงที่เบลอมากจนเกินไป ทั้งสีขอบเกล็ดตอนหน้า (Sashi) ไม่ควรจางเกิน 2 แถวของเกล็ดตอนหน้า ตลอดจนสีทับตอนหลังและด้านข้างของเกล็ด (Kiwa) ไม่ควรมีขอบที่เบลอมากจนเกินไป ควรต้องคมชัด ไม่ควรมีสีแดงที่ครีบหน้า (Pectoral fins) และที่หาง (Caudal fin) แต่ในการประกวดปัจจุบัน อาจจะมีการอนุโลมได้บ้าง
สีแดงที่หลังของปลา ต้องมีลวดลายไม่ต่ำลงมาเกินเส้นประสาทกลางลำตัวปลา จะอย่างไรก็ตามมาตรฐานหลักข้อนี้ ปัจจุบันได้รับการอนุโลมไปมากที่สุด สีแดงบนหัว ของปลาต้องไม่ล้ำเกินส่วนจมูกของปลา ไม่เลยทับดวงตาของปลาแต่หยุดที่ขอบตาได้ ส่วนหัวของปลา (Hachi) ต้องมีสีแดง ขอบสีแดงบนหัวปลาตอนหน้าควรจะเป็นรูปเกือกม้าหรือตัวยู (Kutsubera)

Omoyo หมายถึง ปลาโคฮากุที่มีลวดลายสีแดงบนตัวเป็นพื้นที่ใหญ่ เหลือพื้นที่สีขาวบนหลังรวมแล้วน้อยกว่า 50% นักเลี้ยงปลาที่มีประสบการณ์มักจะเลือกปลาที่มีลักษณะลวดลายเช่นนี้ เพราะเมื่อปลาโตขึ้นจะมีความสวยงามมากขึ้น จากการขยายออกของพื้นที่สีขาวบนหลัง ข้างตัว และส่วนท้องของปลา
Nidan Kohaku หมายถึง ปลาโคฮากุที่มีตอนสีแดง 2 ตอน (Ni แปลว่า สอง, Dan แปลว่า ตอน)
Sandan Kohaku หมายถึง ปลาโคฮากุที่มีตอนสีแดง 3 ตอน (San แปลว่า สาม) ปลาโคฮากุชนิด 3 ตอนนี้ นิยมว่าเป็นตอนมาตรฐานของปลาโคฮากุ
Godan Kohaku หมายถึง ปลาโคฮากุที่มีตอนสีแดง 5 ตอน (Go แปลว่า ห้า) ปลาโคฮากุชนิด 5 ตอนจะหายากมาก ซึ่งลวดลายที่มีช่วงตอนมาก อาจจะทำให้พื้นที่ขาวน้อยเกินไปได้
Bozu หมายถึง ปลาที่ไม่มีสีแดงบนหัวเป็นปลาที่ถือว่า ไม่สวยงามมักจะถูกคัดทิ้งตั้งแต่การคัดลูกปลาครั้งแรก คำว่า “Bozu” ในภาษาญี่ปุ่นความหมายตรงตัวแปลว่า “นักบวช”
Zubon-haki หมายถึง สีแดงที่ไม่จบลงที่โคนหาง แต่กลับเลอะเข้าไปในบริเวณหางด้วย นอกจากนี้ สีแดงดังกล่าวยังปกคลุมบริเวณโคนหางส่วนใหญ่ ลวดลายชนิดนี้ถือว่าไม่สวยงามเนื่องจากขาดความสมดุลย์ ระหว่างตอนหน้ากับตอนหลังของตัวปลา คำว่า “Zubon-haki” ความหมายตรงตัวแปลว่า “กางเกงขายาว”
Bongiri หมายถึงสีแดงในลักษณะตรงข้ามกับ “Zubon-haki” คือ ปลาที่ไม่มีสีแดงในช่วงหางทำให้ ดูคล้ายกับปลาตัวนั้นใส่กางเกงขาสั้น
Ippon Hi หมายถึง ลวดลายบนตัวปลาที่ไม่เป็นแบบ Danmoyo (Step pattern) แต่กลับเป็นตอนเดียว ตั้งแต่หัวไปจรดโคนหาง ลวดลายแบบนี้ถ้าเป็นไปแบบเรียบๆ ตรงๆ มักจะไม่เป็นที่นิยม แต่หากลวดลายตอนเดียว ซิกแซกไปมาจะเรียกว่า Inazuma แปลาว่าสายฟ้าลวดลายประเภทนี้กลับเป็นที่ต้องการและนิยมมากประเภทหนึ่ง
Maruten หมายถึง ปลาที่มีสีแดงกลมอยู่บนหัว บนตัวมีลวดลายตามปกติของปลาโคฮากุ หากตัวที่มีสีแดงกลมบนหัวแล้วตัวขาวล้วนจะถูกเรียกว่า Tancho Kohaku คำว่า “Maruten” ในภาษาญี่ปุ่นแปลว่า “มงกุฎ” ลวดลายแบบ Maruten นี้ เป็นลวดลายที่ได้รับความนิยมประเภทหนึ่ง
Kuchibeni หมายถึง ปลาที่มีสีแดงแต้มที่ปาก สีแดงที่ปากนี้จะมีประโยชน์ ในกรณีที่เกิดขึ้นกับปลาที่มีสีแดงบนส่วนหัวน้อยเกินไปเพราะจะทำให้ลวดลายดูสมดุลย์ขึ้น แต่หากเกิดขึ้นกับปลาที่มีลวดลายบนส่วนหัวสวยงามดีอยู่แล้ว ก็อาจทำให้ปลาตัวนั้นดูด้อยลงก็ได้ คำว่า “Kuchi” แปลว่า “ปาก” ส่วน “Beni” แปลว่า “แดง” ดังนั้นแปลรวมๆ จึงหมายความว่า “ปากแดง” หรือ ที่นักเลี้ยงเรียกกันว่า “ลิปสติก” นั่นเอง
Menkaburi หมายถึง สีแดงที่ปกคลุมไปทั้งส่วนหัว หรือแถบใดแถบหนึ่งของส่วนหัว คำว่า “Menkaburi” แปลงตรงตัวหมายถึง “หมวกคลุมผมสีแดง (Red hood)” ซึ่งดูเผินๆ แล้ว จะดูเหมือนปลาที่มีลวดลายแบบนี้สวมหมวกคลุมผมสีแดงอยู่จริงๆ
เนื่องจากปลาโคฮากุเป็นปลาสายพันธุ์เริ่มต้นของปลาคาร์ฟ ดังนั้นจึงได้มีการนำคำศัพท์ที่กล่าวมาบางส่วน นำไปใช้ในการกำหนด ลักษณะ บนปลาสายพันธุ์อื่นอีกด้วย ซึ่งจะกล่าวถึงในหัวข้อต่อๆ ไป
นอกจากที่กล่าวมาแล้วยังมี ปลาโคฮากุ ในชื่อลักษณะของลวดลายบนตัวอีกมากมาย เช่น Goten-Sakura, Doistu Kohaku, Kanoko Kohaku, Napoleon Kohaku, Fuji Kohaku, Aka Hajiro, Aka muji และ Shiromuji ก็ยังจัดอยู่ในกลุ่มของปลาขาวแดงคือ ปลาโคฮากุ นั่นเอง






















